سوده طهماسب، با بیان اینکه در ذهن عموم مردم کاربرد ارتودنسی فقط شامل مرتب و ردیف کردن دندان ها می شود، گفت: حیطه درمان های ارتودنسی بسیار وسیع تر از مرتب و منظم کردن دندان هاست و درمان ناهنجاری های فکی را در بر می گیرد.
وی با بیان اینکه درمان ارتودنسی شامل جا به جایی های دندانی و اصلاح رشد فک بالا و پایین می شود گفت: واژه ارتودنسی از دو بخش ارتو و دانسی به معنی دندان های صاف و راست تشکیل شده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ادامه داد: اگر مشکلات فکی کودکان به موقع تشخیص داده شود و به متخصص ارجاع شوند، می توان بسیاری از این مشکلات را در سن رشد اصلاح کرد تا در آینده به درمان های پیچیده ای مانند جراحی های فک و صورت نیاز نشود.
طهماسب ادامه داد: حتی برخی از ناهنجاری های خاص مانند شکاف لب و کام و یا سندروم های خاصی که ناحیه فکر و صورت را درگیر می کند نیاز به درمان های ارتودنسی دارند که هم شامل اصلاح وضعیت دندان ها و هم اصلاح وضعیت فک ها می شود.
دانشیار ارتودنسی دانشکده دندانپزشکی شهید بهشتی افزود: بنابر این علی رغم اینکه در ذهن عموم مردم کاربرد ارتودنسی مربوط به جنبه های زیبایی می شود، اما در کنار این کاربرد ارتودنسی جنبه اصلاح ناهنجاری های فکی و بهبود کیفیت جویدن غذا و همپوشانی های دندانی نیز دارد.
معاون آموزشی گروه ارتودنسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی یادآور شد: برخی درمان های ارتودنسی به منظور کمک به سایر درمان های دندانپزشکی مانند گذاشتن برخی پروتزها، ایمپلنت های دندانی و جراحی های فک و صورت انجام می شود.
هفت سالگی مناسب ترین سن مشاوره تخصصی ارتودنسی
طهماسب درباره سن مناسب ارتودنسی توضیح داد: طبق استانداردها تمامی کودکان در ابتدای دوره دندانی مختلط یعنی حدود 6 تا 7 سالگی لازم است که تحت مشاوره تخصصی ارتودنسی قرار بگیرند.
وی یادآور شد: مشاوره ارتودنسی تخصصی به این معنی نیست که حتما باید در صورت وجود مشکل در همین سن درمان آغاز شود، بلکه مشاوره کمک می کند که تشخیص داده شود آیا کودک به پیگیری های بعدی نیاز دارد یا خیر، همچنین اگر مشکلی وجود دارد نیاز به شروع درمان است و یا اینکه باید در سنین بالاتر انجام شود.
معاون آموزشی گروه ارتودنسی دانشگاه با بیان اینکه ممکن است مشکلاتی وجود داشته باشد که در همان سن نیاز به درمان های پیشگیرانه و مداخلات اولیه داشته باشد، تاکید کرد: بنابر این لازم است همه کودکان از سن هفت سالگی مورد مشاوره تخصصی ارتودنسی قرار گیرند.
بزرگسالان می توانند از آثار ارتودنسی بهره مند شوند
طهماسب ادامه داد: البته بزرگسالانی هم وجود دارند که از وضعیت فک و دندان هایشان راضی نیستند و در سنین پایین تر امکان درمان برایشان وجود نداشته و یا اینکه به این مسئله توجه نکرده اند و تازه در سنین بزرگسالی توجهشان به این موضوع جلب شده است، این افراد نیز می توانند هم از درمان های ارتودنسی و هم در صورت نیاز از جراحی فک بهره ببرند.
وی با بیان اینکه حرکت دندانی را می توان در هر سنی انجام داد، یادآور شد: البته در سنین بالاتر درمان های ارتودنسی به ملاحظات خاصی نیاز دارد، اما امکان پذیر است.
معاون آموزشی گروه ارتودنسی دانشگاه افزود: البته اگر سن رشد گذشته باشد، اصلاحات ناهنجاری ها و مشکلات فکی، فقط با انجام جراحی و ارتودنسی امکان پذیر است.
طهماسب درباره انواع دستگاه های ارتودنسی توضیح داد: به طور کلی این دستگاه ها به دو دسته ثابت و متحرک تقسیم می شوند، دستگاه های متحرک دستگاه هایی هستند که بیمار خودش می تواند آن را داخل دهانش قرار دهد و دستگاه های ثابت دستگاه هایی هستند که در دهان بیمار به طور ثابت قرار می گیرند و اجزای دستگاه با مواد مخصوص روی دندان ها چسبانده می شوند و بیمار قادر نیست این نوع دستگاه ها را از دهانش خارج کند و خود مجددا آن را داخل دهانش قرار دهد.
دانشیار ارتودنسی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، درباره این دستگاه ها توضیح داد: هریک از این دستگاه ها انواع مختلفی دارند، ممکن است دستگاه های متحرک از نوع پلاک های ساده، یک فک، دو فک و یا نامرئی باشند. این ها با توجه به ظاهر و کارایی با یکدیگر متفاوت اند و وجه اشتراکشان این است که توسط بیمار داخل دهان قرار می گیرند.
وی با بیان اینکه کارایی انواع دستگاه های متحرک با یکدیگر متفاوت است، گفت: اثر بخشی این دستگاه ها کاملا وابسته به همکاری بیمار است، هرچقدر بیمار بهتر و بیشتر از این دستگاه ها استفاده کند اثربخشی آن ها بیشتر خواهد بود.
طهماسب افزود: این دستگاه ها می توانند حرکات دندانی را برای بیمار ایجاد کنند و یا اینکه حتی برخی از اصلاحات رشدی نیز را امکان پذیر کنند.
معاون آموزشی گروه ارتودنسی دانشگاه درباره دستگاه های ثابت که بر روی دندان ها به صورت ثابت چسبانده می شوند، گفت: این دستگاه ها نیز انواع مختلفی دارند، این دستگاه ها شامل سیم ها و براکت های فلزی و یا براکت هایی به رنگ دندان، سرامیکی و پلاستیکی می شوند که هریک از آن ها کارایی های خاصی دارند و می توانند برای حرکات دندانی استفاده شوند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، یادآور شد: دستگاه های ثابت و متحرک از نظر رعایت بهداشت و کارایی با یکدیگر متفاوت اند؛ دستگاه های متحرک از این حیث که در دهان بیمار به صورت ثابت قرار دارند نیاز به صرف زمان و دقت بیشتری برای کنترل بهداشت دارند.
وی افزود: افرادی که دستگاه های ثابت ارتودنسی در دهانشان قرار دارد، خصوصا کودکان و نوجوانانی که ممکن است آگاهی زیادی نسبت به اهمیت رعایت بهداشت دهان و دندان نداشته باشند، اگر وقت و دقت کافی برای تمیز کردن دستگاه ها صرف نکنند احتمال پوسیدگی و آسیب به دندان ها و لثه هایشان افزایش می یابد.
